Дали Националната галерија купила фалсификат? Полемиката за Рубенсовата слика трае повеќе од 40 години

Сликата „Самсон и Далила“ на познатиот фламански уметник Петер Паул Рубенс, која Националната галерија во Лондон ја откупи во 1980 година за 2,5 милиони фунти, повторно е во центарот на јавна дебата. Иако се смета за едно од највредните дела во збирката, полемиката околу нејзината автентичност не стивнува веќе 45 години.

Оваа недела, повторно се разгорија сомнежите поради коментари – подоцна повлечени – на поранешниот кустос Кристофер Браун, кој призна дека галеријата поставила нова дрвена подлога на задната страна од сликата. Токму таа заднина, велат критичарите, би можела да ги содржи доказите за вистинското потекло на делото.

Според нив, ако оригиналната подлога содржела мајсторски монограм или жиг кој укажува дека дрвото потекнува од подоцнежен период од 1609 година – времето кога се претпоставува дека била насликана сликата – тоа би значело дека станува збор за копија.

Историчарот на уметност Мајкл Дејли, директор на ArtWatch UK, вели дека се работи за „најголемиот музејски скандал“ и тврди дека има низа докази кои укажуваат дека делото не е на Рубенс, туку копија направена во 20. век. Според него, грешката била маскирана од врвот на институцијата.

Националната галерија, пак, во своето официјално соопштение истакнува дека делото отсекогаш било признавано како оригинал на Рубенс и дека е направено по неговото враќање од Италија во 1608 година. „Ниту еден водечки експерт за Рубенс не ја доведува во прашање авторството,“ велат од институцијата.

Но, останува отворено прашањето: зошто во описите пред аукцијата од 1980 година се наведува дека дрвената плоча била во одлична состојба со дебелина од 25 до 40 мм, а неколку години подоцна се појавуваат информации дека сликата е пресечена на само 3 мм и поставена на нов носач? Кој го направил тоа, кога и – најважно – зошто?

Научната и уметничката јавност сè погласно бара јавна расправа која Националната галерија ја вети уште во 1997 година, но сè уште не ја организирала. Иако институцијата стои зад својата одлука, контроверзијата продолжува да го предизвикува вниманието на историчарите на уметност, медиумите и јавноста.

Рубенсовото дело, вистинско или не, останува симбол на една од најконтроверзните уметнички набавки на 20. век.

е-Трн да боцка во твојот инбокс

Последни колумни