На 11 јули, светот го одбележува Светскиот ден на населението, инициран од ОН во 1989 година, како потсетник на денот кога светската популација достигна 5 милијарди (1987). Денес, таа бројка е над 8.23 милијарди, а темата за 2025 година е: „Овозможување на младите да ги создадат семејствата што ги посакуваат во праведен и надежен свет“.
Клучни демографски податоци за 2025
- Глобална популација: 8.23 милијарди
- Годишен раст: ~70 милиони луѓе (0.85–0.9%)
- Фертилитет: 2.24 деца по жена (близу до границата за одржување)
- Просечна возраст: 31 година (се очекува да достигне 42 до крајот на векот)
- Урбанизација: 56% од светската популација живее во градови; до 2050, ќе бидат над 66%
- Животен век: 73.6 години (мажи: 71.5, жени: 75.9)
Најнаселени земји во 2025
| Земја | Популација |
|---|---|
| 🇮🇳 Индија | 1.46 милијарди |
| 🇨🇳 Кина | 1.42 милијарди |
| 🇺🇸 САД | 347 милиони |
| 🇮🇩 Индонезија | 285 милиони |
| 🇵🇰 Пакистан | 255 милиони |
Регионални трендови
- Азија: Над 50% од светската популација; демографскиот раст е стабилен, но нерамномерен
- Африка: Најбрз раст — очекувани 2.5 милијарди жители до 2050; висока фертилност и младо население
- Европа: Демографски пад и стареење; просечна возраст над 42 години
- Северна Америка: Стабилен раст, но со предизвици од стареење и миграција
Демографски предизвици
- Намалување на фертилитетот во развиените земји → стареење на населението
- Притисок врз здравствени и пензиски системи
- Недостиг на домување и ресурси во земјите со брз раст
- Нееднаквост во пристап до образование и здравство, особено кај жените и младите
- Врска со климатските промени: Поголема популација → поголем притисок врз екосистемите
Младите – двигатели на иднината
Оваа генерација е најголема во историјата. Над 50% од светската популација е под 30 години. Светскиот ден на населението 2025 ги повикува владите и заедниците да:
- Обезбедат образование и здравствена заштита
- Гарантираат репродуктивни права и избор
- Поддржат семејни политики и родова еднаквост
- Вклучат младите во креирање на одржлива иднина
Населението не е само бројка — тоа е огледало на глобалната (не)еднаквост, на можностите и ограничувањата. Светскиот ден на населението е повик за акција: да изградиме свет каде секој човек има право на избор, достоинство и иднина. Растот без правда не е напредок — туку предупредување.
